Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski twierdzi, że każde porozumienie pokojowe zorganizowane przez USA musiałoby być uzupełnione „gwarancjami bezpieczeństwa” ze strony USA, aby zapobiec wznowieniu ofensywy przez Rosję w przyszłości .
Jednakże Donald Trump oświadczył, że Stany Zjednoczone nie zobowiążą się do wysłania wojsk na Ukrainę, jeśli Rosja nie będzie przestrzegać takiego porozumienia.
Innym sposobem zapewnienia gwarancji bezpieczeństwa byłoby przyłączenie Ukrainy do NATO. W takim przypadku Ukraina byłaby chroniona przez Artykuł 5 , który stanowi, że jeśli jeden członek zostanie zaatakowany, inni przyjdą mu z pomocą. Ale Trump wykluczył również tę opcję .
Prezydent USA twierdzi, że proponowana umowa wydobywcza między USA a Ukrainą zrekompensuje USA dotychczasowe wydatki na wsparcie Ukrainy, a związana z tym obecność personelu amerykańskiego na terytorium Ukrainy powstrzyma Rosję przed nową inwazją .
Jednak aby taka gwarancja była skuteczna, Rosja musi w nią wierzyć. Wydaje się to mało prawdopodobne, biorąc pod uwagę, że w ciągu ostatnich kilku tygodni Trump wydawał się obwiniać Zełenskiego za inwazję na jego własne terytorium , nazywał go „dyktatorem” za nieprzeprowadzanie wyborów w czasie wojny i upierał się, że Władimir Putin chce pokoju, a Zełenski nie.
Ale czy gwarancje bezpieczeństwa USA działały w przeszłości, aby zapewnić ochronę, której szuka Zełenski? Historia pokazuje, że nie do końca.
Porozumienia pokojowe z Paryża z 1973 r.
Po latach zaangażowania sił zbrojnych USA w wojnę w Wietnamie (1965-1975) porozumienia pokojowe z Paryża z 1973 r. pozwoliły prezydentowi Richardowi Nixonowi zaprezentować się jako mediator w konflikcie, który większość Amerykanów uznała za nie do wygrania .
Wojna skonfrontowała Wietnam Południowy i jego sojusznika z USA z komunistycznym Wietnamem Północnym, wspieranym przez Chiny i Rosję . Porozumienia zagroziły bezpieczeństwu Wietnamu Południowego, pozwalając siłom Wietnamu Północnego pozostać na terytorium południa po zawieszeniu broni .
Stany Zjednoczone oświadczyły, że będą nadal zapewniać odpowiednie wsparcie militarne, aby umożliwić Wietnamowi Południowemu kontynuowanie walki – a co najważniejsze, Nixon obiecał prezydentowi Wietnamu Południowego, Nguyenowi Van Thieu, że jeśli komuniści Wietnamu Północnego przeprowadzą kolejną ofensywę generalną, Stany Zjednoczone powrócą do Wietnamu Południowego, dysponując potężnymi siłami powietrznymi .
Ale gdy komuniści rozpoczęli ofensywę w 1975 r., gwarancja Nixona okazała się bezwartościowa. Zmuszony do odejścia ze stanowiska przez skandal Watergate (który pokazał, że Republikanie związani z kampanią reelekcyjną Nixona przeszukali biura Demokratycznego Komitetu Narodowego), Nixon został zastąpiony przez swojego wiceprezydenta, Geralda Forda, który ogłosił 25 kwietnia 1975 r., że „wojna w Wietnamie jest skończona, jeśli chodzi o Amerykę”. Kilka dni później nastąpiło haniebne wycofanie resztek wsparcia USA z ówczesnej stolicy Wietnamu Południowego, Sajgonu, a Wietnamczycy Południowi zostali pozostawieni swojemu losowi.
Podobnie jak Zełenski, prezydent Thieu protestował przeciwko tym ustaleniom. Po rezygnacji w 1975 r. powiedział :
W tym czasie istniała zmowa między komunistami a Stanami Zjednoczonymi mająca na celu osiągnięcie porozumienia z 26 października 1972 r. Miałem dość odwagi, aby powiedzieć sekretarzowi stanu Kissingerowi w tamtym czasie … „Chcesz sprzedać interesy i życie Wietnamczyków z Południa. Co do mnie, Wietnamczyka, nie mogę tego zrobić”.
Thieu musiał jednak zaakceptować te porozumienia z obawy przed całkowitym wycofaniem wsparcia ze strony Stanów Zjednoczonych – podobnie jak Zełenski, niezależnie od tego, jak silny byłby jego opór.
Porozumienie z Dohy 2020
Niedawno porozumienie z Doha z 2020 r. , wynegocjowane przez pierwszą administrację Trumpa z Talibami, spełniło pragnienie prezydenta USA wycofania armii USA z Afganistanu. Podobnie jak w przypadku Wietnamu i Ukrainy, Stany Zjednoczone wynegocjowały tę umowę bez udziału swojego sojusznika, rządu Afganistanu .
Talibowie obiecali nie wspierać grup terrorystycznych na terytorium Afganistanu i zaangażować się w negocjacje wewnątrzafgańskie. Ale gdy Talibowie wycofali się z pierwszego z tych warunków, USA nie wstrzymały wycofania swoich sił. Raporty sugerują, że administracja Trumpa podważyła morale armii afgańskiej i zadeklarowała datę wycofania się USA z kraju .
Talibowie musieli tylko czekać, aż NATO i siły USA zaczną się wycofywać w maju 2021 r., zanim kontynuowali kampanię odzyskania władzy. Rząd USA wyraźnie chciał wydostać się z Afganistanu, niezależnie od tego co się stanie w przyszłości z jego sojusznikiem. W połowie sierpnia rząd afgański upadł, a Talibowie odbili Kabul.
Kiedy afgańskie siły zbrojne upadły, w Kabulu nadal przebywali żołnierze NATO i USA. Ich chaotyczne wycofanie mogło nastąpić jedynie za zgodą Talibów .
Czy Putinowi pozostaje tylko czekać?
Opierając się na wiedzy o tym, co wydarzyło się w Afganistanie, Putinowi pozostaje po prostu czekać, aż historia wręczy mu na tacy to, co sobie założył.
Polityka państwa ulega zmianom, zwłaszcza w krajach demokratycznych, a zmiany te niosą za sobą pewne konsekwencje.
Od 1945 roku amerykańscy prezydenci uważali się za „liderów wolnego świata” . Jednak Trump uważa to jedynie za skrótowe określenie zagranicznego wykorzystywania amerykańskiej hojności, a tak właśnie postrzega wydatki USA na rzecz Ukrainy.
W takich okolicznościach sojusznicy USA mogliby być mniej skłonni polegać na amerykańskich obietnicach i gwarancjach niż w latach 70. podczas wojny w Wietnamie. Historia gwarancji bezpieczeństwa USA w Wietnamie i Afganistanie powinna dać Zełenskiemu i wszystkim sojusznikom USA do zastanowienia się, czy owe gwarancje są cokolwiek warte.
