I choć historia ta dotyczy psów, na chwilę wykorzystamy przykład konia imieniem Sprytny Hans.

Sprytny Hans był koniem znanym z umiejętności rozwiązywania zadań matematycznych na początku XX- ego wieku, dopóki psycholog Oskar Pfungst nie wykazał, że koń po prostu reagował na wskazówki swojego właściciela. Do dziś naukowcy badający zachowania zwierząt starają się uwzględnić efekt Sprytnego Hansa i ludzkie manipulacje w swoich badaniach.

Ważne jest również rozróżnienie różnych typów pamięci. Pamięć semantyczna to taka, która pozwala nam przypominać sobie suche fakty i wiedzę o świecie, których wcześniej się nauczyliśmy.

Uważa się, że większość zwierząt, a zwłaszcza ssaki, posiadają pamięć semantyczną; u psów pozwala ona im pamiętać komendy. Jednak zdolność do zapamiętywania i odtwarzania naszych wydarzeń i doświadczeń, które kształtują nasze zachowanie w przyszłości — jest znana jako pamięć epizodyczna.

W przeszłości naukowcy twierdzili, że zwierzęta nie wykazują pamięci epizodycznej, być może dlatego, że brakuje im samoświadomości obecnej u ludzi. Jednak nowsze badania zaczęły pokazują, że to się zmienia.

Gregory Berns, neurobiolog z Emory University, twierdzi posiadają coś na wzór pamięci epizodycznej u ludzi. Prawdopodobnie najważniejszą strukturą mózgu zaangażowaną w pamięć epizodyczną jest hipokamp, ​​który działa jak swego rodzaju wskaźnik naszych.

Węgierscy naukowcy przeprowadzili w 2016 roku badanie, które wykazało, że psy obserwują wykonywanie jakiejś czynności przez opiekuna, a następnie same z siebie próbują wykonać tę samą czynność.

Ten sam zespół badaczy opublikował kolejne badanie w 2020 r. Tym razem wyszkolono psy, aby powtarzały pewne własne czynności za pomocą określonej komendy.

Następnie właściciele niespodziewanie poprosili swoje psy o powtórzenie innych czynności, w tym tych wykonywanych spontanicznie w codziennych sytuacjach.

Zwróćmy uwagę, że jednak pamięć psa różni się od pamięci ludzkiej i jest krótsza.

Jednak ogólne dane wskazują, że pamięć u zwierząt ma o wiele więcej wspólnego z pamięcią ludzką, niż kiedyś sądziliśmy. Psy mogą nie pamiętać tak dobrze jak ludzie, ale więzi, które tworzymy ze sobą są niezapomniane dla obu stron.