W jakich sytuacjach przyznawany jest zasiłek rodzinny i opiekuńczy?
Jeśli mieszkasz w Norwegii razem ze swoją rodziną:
- Prawo do zasiłku rodzinnego i opiekuńczego może przysługiwać w sytuacji, kiedy cała rodzina mieszka na terenie Norwegii i planuje mieszkać tu przez minimum 12 miesięcy. Dotyczy to wszystkich obywateli zagranicznych zamieszkałych w Norwegii, zarejestrowanych w Urzędzie Ewidencji Ludności (Folkeregisteret) oraz posiadających zezwolenie na pobyt lub przebywających w Norwegii legalnie na innej podstawie.
- Obywatele państw należących do EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego)*, pracujący w Norwegii, mogą być uprawnieni do zasiłku rodzinnego i opiekuńczego także, jeśli planują mieszkać w Norwegii krócej niż 12 miesięcy. Dodatkowym warunkiem otrzymania zasiłku opiekuńczego jest przynależność do norweskiego systemu zabezpieczenia socjalnego lub systemu zabezpieczenia socjalnego w innym państwie należącym do EOG przez okres co najmniej 5 lat. W celu spełnienia wymogu 5-letniego członkostwa w systemie zabezpieczenia społecznego, można połączyć okres członkostwa w Norwegii i w innym państwie należącym do EOG.
Jeśli jesteś obywatelem państwa EOG i pracujesz w Norwegii, a rodzina mieszka w innym państwie EOG:
- Jeśli rodzic mieszkający w innym państwie EOG posiada zatrudnienie lub otrzymuje świadczenie równoznaczne z pracą i ma tam prawo do zasiłku rodzinnego i opiekuńczego, Urząd NAV wypłaci świadczenia pomniejszone o wysokość świadczeń wypłacanych w innym państwie EOG.
- Jeśli rodzic mieszkający w innym państwie EOG nie posiada zatrudnienia ani nie otrzymuje świadczenia równoznacznego z pracą, rodzic pracujący w Norwegii ma prawo do otrzymania pełnej kwoty świadczenia rodzinnego i opiekuńczego z Norwegii.
- Obywatele państw EOG pracujący na norweskich statkach lub na norweskim szelfie kontynentalnym, mają takie same prawa jak pracownicy zagraniczni pracujący na lądzie stałym w Norwegii. Nie dotyczy to jednak marynarzy mieszkających na Łotwie, w Polsce i Rumunii, którzy pracują na statkach zarejestrowanych w Norweskim Międzynarodowym Rejestrze Statków (NIS). Wymienieni marynarze podlegają przepisom zabezpieczenia socjalnego na Łotwie, w Polsce lub w Rumunii.
Jeśli jesteś pracownikiem delegowanym z państwa EOG do Norwegii:
- Jeżeli Twój pracodawca w innym państwie EOG oddelegował Cię do pracy przy zleceniu w Norwegii, nie jesteś uprawniony do otrzymywania zasiłku rodzinnego ani opiekuńczego w Norwegii. Dzieje się tak, ponieważ nadal pracujesz dla pracodawcy w innym państwie i w dalszym ciągu jesteś członkiem systemu ubezpieczeń społecznych w tym państwie.
- Jeżeli małżonka/małżonek bądź konkubina/konkubent również przeprowadzi się do Norwegii i będzie uznana/y za rezydenta w Norwegii zgodnie z przepisami EOG, będzie miał/a prawo do zasiłku rodzinnego i opiekuńczego, nawet jeśli pobyt w Norwegii będzie krótszy niż 12 miesięcy. Urząd NAV w każdym przypadku oceni, czy należy uznać daną osobę za rezydenta w Norwegii zgodnie z przepisami EOG. Bierzemy pod uwagę między innymi długość pobytu, więzy rodzinne i sytuację mieszkaniową.
- Jeżeli małżonka/małżonek bądź konkubina/konkubent i dziecko przyjadą z Tobą do Norwegii i małżonek/konkubent podejmie tu pracę, stanie się on/ona członkiem norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych (folketrygden). W ten sposób może on/ona uzyskać prawo do zasiłku rodzinnego i opiekuńczego, nawet jeśli pobyt w Norwegii będzie krótszy niż 12 miesięcy.
Jeśli jesteś pracownikiem delegowanym z państwa spoza EOG, z którym Norwegia posiada umowę o systemie zabezpieczeń społecznych:
- Jeżeli Twój pracodawca w innym państwie oddelegował Cię do pracy przy zleceniu w Norwegii, nie jesteś uprawniony do otrzymywania zasiłku rodzinnego ani opiekuńczego w Norwegii. Dzieje się tak, ponieważ nadal pracujesz dla pracodawcy w innym państwie i w dalszym ciągu jesteś członkiem systemu ubezpieczeń społecznych w tym państwie.
Jeżeli małżonka/małżonek bądź konkubina/konkubent i dziecko przyjadą z Tobą do Norwegii i małżonek/konkubent podejmie tu pracę, stanie się on/ona członkiem norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych (folketrygden). W takiej sytuacji będzie miał/a prawo do zasiłku rodzinnego. Jeśli oboje wcześniej przez minimum 5 lat byliście członkami systemu ubezpieczeń społecznych w Norwegii lub innym państwie EOG, również możecie ubiegać się o zasiłek opiekuńczy.
Jak należy ubiegać się o przyznanie zasiłku rodzinnego i opiekuńczego?
- Wniosek o zasiłek rodzinny i zasiłek opiekuńczy składa się na specjalnych formularzach, które znajdziesz w zakładce Formularze (Skjema).
Załączniki do wniosku
Do wniosku o zasiłek rodzinny lub opiekuńczy należy załączyć
- Zaświadczenie z kraju ojczystego potwierdzające, że jesteś rodzicem dziecka, dla którego ubiegasz się o świadczenia (akt urodzenia) – o ile dziecko nie jest zarejestrowane w Urzędzie Ewidencji Ludności w Norwegii. Zaświadczenie musi zostać wypełnione przez Urząd Ewidencji Ludności lub inne kompetentne organy w kraju ojczystym.
- Dokumenty potwierdzające numery ewidencyjne, nadane w kraju ojczystym Tobie, dziecku oraz drugiemu rodzicowi.
- Dokumenty potwierdzające zatrudnienie w Norwegii (kopia umowy o pracę).
- Aby otrzymać zasiłek opiekuńczy, należy dodatkowo załączyć zaświadczenie z innego państwa EOG potwierdzające, że byłeś/aś tam członkiem systemu zabezpieczenia socjalnego przez przynajmniej 5 lat. Jeśli przez 5 lat byłeś/aś członkiem norweskiego systemu ubezpieczeń, nie musisz załączać zaświadczenia. Okresy członkostwa w norweskich i zagranicznych systemach ubezpieczeń społecznych można połączyć, aby uzyskać minimalny 5-letni okres ubezpieczenia. Należy pamiętać, że wyłącznie obywatele państw EOG mogą połączyć okres ubezpieczenia z innych państw EOG z norweskim okresem ubezpieczenia. Jeśli okres ubezpieczenia społecznego jest z innego kraju skandynawskiego, obywatelstwo nie ma znaczenia.
Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą muszą przesłać nam następujące dokumenty:
- Kopie potwierdzeń zleceń oraz faktur za okres przed powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie VAT oraz zestawienie wydruków z ksiąg podatkowych po powstaniu obowiązku podatkowego w zakresie VAT.
- Wyciąg z Centralnego Rejestru Przedsiębiorstw (Brønnøysundregisteret) potwierdzający rejestrację Twojej firmy.
Jeżeli samotnie sprawujesz opiekę nad dzieckiem i ubiegasz się o rozszerzony zasiłek rodzinny, a dziecko mieszka w innym państwie EOG – musisz podać nazwisko, adres i numer identyfikacyjny osoby, z którą dziecko mieszka w kraju ojczystym. Musisz również udokumentować, że samotnie sprawujesz opiekę nad dzieckiem. Można to zrobić załączając ewentualne dokumenty orzekające o separacji lub rozwodzie wraz z kopią ewentualnej umowy/decyzji o miejscu zamieszkania dziecka.
We wniosku o zasiłek opiekuńczy ważne jest wypełnienie rubryki 5 formularza, która dotyczy miejsca w przedszkolu. Jeżeli dziecko chodzi do przedszkola otrzymującego dotacje z funduszy publicznych lub publiczne dofinansowanie – musisz załączyć zaświadczenie z przedszkola potwierdzające, ile godzin tygodniowo dziecko maksymalnie może przebywać w przedszkolu.
Urząd NAV, po otrzymaniu wniosku, musi z reguły uzyskać informacje z Twojego kraju ojczystego, między innymi na temat tego, czy któreś z rodziców otrzymuje zasiłek rodzinny lub podobne świadczenia. W niektórych krajach na takie zapytania odpowiada jedna centralna instytucja, w innych krajach odpowiedzialne za to są instytucje na poziomie regionalnym lub lokalnym. Dlatego musisz podać, w jakiej gminie i w jakim regionie (województwie/stanie itp.) mieszkają członkowie Twojej rodziny.
Od którego momentu przyznawany jest zasiłek rodzinny i opiekuńczy
Zasiłek rodzinny przyznawany jest od pierwszego miesiąca po narodzinach dziecka lub od pierwszego miesiąca po spełnieniu warunków do otrzymywania zasiłku rodzinnego. Jeśli dziecko urodziło się w Norwegii po tym, jak rodzic zarejestrował się w Urzędzie Ewidencji Ludności, zasiłek na dziecko z reguły przyznawany jest automatycznie. Dowiedz się więcej o zasiłku rodzinnym.
Zasiłek opiekuńczy przyznawany jest na opiekę nad dzieckiem w wieku od 1 do 2 lat. W przypadku dzieci przysposobionych, które nie zaczęły jeszcze chodzić do szkoły, zasiłek opiekuńczy przyznaje się na okres 11 miesięcy po zakończeniu okresu wypłaty pełnego zasiłku rodzicielskiego. Aby uzyskać zasiłek opiekuńczy należy złożyć wniosek. Dowiedz się więcej o zasiłku opiekuńczym.
Obowiązek zgłaszania zmian
Zmiany sytuacji rodzinnej i/lub sytuacji zawodowej, bądź planowany pobyt za granicą mogą mieć wpływ na kwotę wypłacaną z NAV. Dlatego wszelkie takie zmiany należy natychmiast zgłaszać do NAV. Należy także zgłosić, jeśli wygasa zezwolenie na pobyt Twoje lub dziecka lub jeśli dziecko otrzyma miejsce w przedszkolu (jeśli otrzymujecie zasiłek opiekuńczy na dziecko).
