Zgodnie z podpisanym porozumieniem, do 2028 roku Norwegia, Islandia i Liechtenstein będą musiały zapłacić 15 najbiedniejszym krajom UE 3,27 mld euro z funduszy EOG.

To prawie 470 mln NOK więcej niż w poprzednim siedmioletnim okresie. 97 procent tej kwoty, zapłaci Norwegia.

Negocjacje trwały od czerwca ubiegłego roku, ale przez długi czas znajdowały się w martwym punkcie. Dopiero gdy dwa tygodnie temu negocjacje zostały przeniesione na najwyższy szczebel, a bezpośredni udział w rozmowach wzięli norweski minister spraw zagranicznych Espen Barth Eide i główny negocjator UE Maros Sefcvic, sprawy nabrały tempa.

Norwegia i UE zawierają trzy odrębne umowy: jedną umowę w sprawie funduszy EOG – razem z Islandią i Liechtensteinem, jedną w sprawie norweskich funduszy EOG i jedną w sprawie dostępu norweskich ryb i owoców morza do unijnego rynku.

Jak informuje agencja NTB, Unia Europejska chciała znaczącego zwiększenia funduszy EOG i wydaje się, że częściowo udało się jej to osiągnąć.

W zamian za to Bruksela zgodziła się na ułatwienia w dostępie norweskich ryb i owoców morza do unijnego rynku. Nowa umowa zakłada m.in. bezcłowe kontyngenty na produkty pochodzenia morskiego. Podobne ułatwienia otrzymała również Islandia.

Wolny dostęp do rynku

Ponad jedna czwarta wszystkich ryb i owoców morza w UE pochodzi z Norwegii. Władze norweskie już wcześniej żądały, aby UE usunęła bariery celne dotyczące norweskich owoców morza.

Do tej pory norwescy eksporterzy ryb musieli radzić sobie z ponad 500 taryfami celnymi, które wahały się od 0,9 do ponad 25 procent. Im bardziej przetworzona była ryba, tym wyższe było cło.

Zanim porozumienia wejdą w życie, muszą zostać zatwierdzone przez norweski parlament – Storting, pozostałe kraje EOG/EFTA oraz 27 państw członkowskich UE. Celem jest, by przepisy weszły w życie w pierwszej połowie 2024 roku.