We Lwowie rozpoczął się montaż „stalowych jeży” czyli metalowych zapor czołgowych znanych już od lat 30 – stych ubiegłego wieku.
Ta prosta konstrukcja wprowadzona przez Czechów nosi miano „czeski jeż” i gęsto rozstawiona przed przewidywanymi trasami wrogich sił pomaga w pokonaniu przeważających sił pancernych przeciwnika.
Lviv locals making 'Czech hedgehogs’ to scupper Russian tanks. #AFP
📸 @lealolivas pic.twitter.com/0DF65ShwuF— AFP Photo (@AFPphoto) March 4, 2022
Szkoła Inżynierów Armii Stanów Zjednoczonych opisuje stalowe jeże jako „stosunkowo lekkie jak na efekt przeszkody, jaki zapewniają, i są szybko instalowane lub usuwane. Przeznaczone są do obracania się pod pojazdami kołowymi i przebijania ich lub wypychania pojazdów gąsienicowych. Jeśli nie będzie się ich obserwować i osłaniać ogniem, wróg może z łatwością odsunąć ich na bok”.
Czołgi, podobnie jak inne cięższe pojazdy, takie jak transportery opancerzone, są najskuteczniejsze, gdy mają swobodę ruchu. Działo z wieżyczką to potężna broń, a na otwartych przestrzeniach, takich jak równiny, piechota żołnierzy jest w bardzo niekorzystnej sytuacji w porównaniu z pojazdami.
Prosty w budowie i użycie „stalowy jeż” stanowi najszybszą i najprostszą metodę eliminacji jednostki przeciwnika. Kiedy czołg przejeżdża przez jeża, konstrukcja trafia pod gąsienice i zakleszcza je, a czołg unosząc się nieruchomieje i staje bezużyteczny.
Druga wojna światowa stanowiła burzliwy rozwój technologii pancernej, zwłaszcza czołgów. Podobnie stało się w przypadkach stalowych jeży oraz innych konstrukcji służących powstrzymaniu ciężkozbrojnych wozów bojowych.
W październiku 1936 r. ilustracja fortyfikacji francuskiej Linii Maginota przedstawiała stalowe szyny wpuszczone pionowo w ziemię jako bariera przeciwpancerna. Z kolei w 1938 roku depesze donosiły, że brytyjskie wojsko odniosło sukces nie tylko dzięki artylerii, ale drucianym zwojom i stalowym szynom powstrzymującym wojska przeciwnika.
Po wybuchu II wojny światowej siły zbrojne przyjęły nowe podejście do zatrzymywania atakujących wojsk.
Podręcznik polowy inżyniera armii z 1943 roku przedstawia wykorzystanie rowów, zwalonych kłód i słupów jako sposobów na unieszkodliwienie czołgów. Oprócz tego zalecano stosowane betonowe konstrukcje określane jako „zęby smoka”, w Norwegii zwane „zębami Hitlera. „Abatis”, czyli ścinanie drzew na drodze w celu powstrzymania natarcia wroga, jest tak trwałą taktyką, że siły NATO opublikowały film wyjaśniający tę metodę, nagrany podczas ćwiczeń przeprowadzonych na Litwie w 2016 r.
Stalowe jeże przetrwały jako narzędzie przeciwpancerne podczas wojen, po części dlatego, że ich siła wynika z ich geometrii. Podczas gdy inne bariery można rozbijać na odległość, usuwanie jeży wymaga bliskiej odległości.
Dziś stalowe jeży są najczęściej budowane w ramach przygotowań do przyszłych bitew miejskich. Rozlokowane na Ukrainie jeże stworzyły surrealistyczne obrazy współczesnej wojny. Jednym z najbardziej uderzających jest samochód elektryczny Tesli, który zatrzymał się za linią stalowych jeży w Kijowie.
