Kuchnia kreteńska bazuje na świeżych i lokalnych produktach. Jest prosta i zdrowa, przy czym różni się od klasycznej kuchni greckiej. Nie są to wielkie odstępstwa, ale jednak są.
Kreteńczycy przede wszystkim wykorzystują zioła, warzywa i owoce. A zatem oliwki, bakłażany, pomidory, papryka, mięta, tymianek i dzikie oregano. I mniej mięsa. Na wyspie częściej się gotuje w glinianych naczyniach, w których podaje się gotowe dania np. saganki.
Desery na Krecie bazują na pysznym miodzie oraz owocach w tym kandyzowanych i suszonych. W kuchni greckiej popularne są baklawy, ciasta i słodkości na bazie ciasta filo i miodzie.
Dania regionalne to przede wszystkim: keftedes – ziołowe mielone mięso, saganki – dania zapiekane z serem, stifado – gulasz z koźlęcia, apaki – danie mięsne na Krecie, które jest tradycyjnie wędzone i suszone. Jest to zazwyczaj wieprzowina lub baranina, która jest wcześniej marynowana w przyprawach i następnie suszona na słońcu lub wędzona przez wiele dni. Również spotkacie w menu – ślimaki oraz ośmiornice.
Dania, które nie są typowo kreteńskie, popularne na wyspie:
moussaka – danie z mięsa mielonego i beszamelu,
souvlaki – małe kawałki mięsa (najczęściej wieprzowego lub kurczaka),
fava – grecka pasta z grochu, ziół, oliwy, serwowana jako mezze,
dolmades – liście winogron nadziewane ryżem, mielonym mięsem,
dakos – chrupiące pieczywo z pomidorami serem, skropione oliwą,
tzatziki – sos jogurtowo-ogórkowy, doprawiony ziołami, oliwą, czosnkiem,
boureki – zapiekanka z ziemniaków, sera, cukinii,
bougasta – słodkie ciasto filo z farszem serka ricotta, posypane cukrem pudrem i cynamonem.
Wyspa ma swoje regionalne specjały i właśnie te warto przywieźć ze sobą z wakacji. Poniżej kilka oryginalnych kreteńskich produktów:
Kreteński miód uważa się za jedno z najlepszych w Grecji , ponieważ pochodzi on z różnorodnych terenów, na których rosną różne gatunki kwiatów i roślin. Kwiaty, takie jak tymianek, szałwia, cyprys, drzewa oliwne i pomarańcze, są popularnymi źródłami nektaru dla pszczół, które produkują miód o różnych smakach i aromatach. Co ważne, miody kreteńskie są wytwarzane w sposób tradycyjny, bez użycia chemicznych dodatków. Jest łatwy do przewiezienia i będzie słodkim upominkiem z wakacji.
Oliwa z oliwek jest kluczowym elementem diety wszystkich Kreteńczyków. Jest ona najwyższej jakości, najczęściej tłoczona na zimno.
Kreteńskie wino jest części kultury tej największej greckiej wyspy. Trunek ten wytwarzany jest z wielu rodzajów winogron, takich jak vilana, vidiano, kotsifali, liatiko i mandilari, które są endemitami Krety. Wina te mają unikalny aromat i smak. Nie bez przyczyny wina z Krety są eksportowane do wielu krajów na całym świecie.
Kreteńskie zioła i przyprawy to wyróżnik tej wyspy na tle innych. Rośnie tutaj aż 1800 rodzajów różnych roślin, w tym 189 endemicznych. Od czasów starożytnych zioła stanowiły ważny element nie tylko w sztuce kulinarnej, ale również w medycynie. W kuchni kreteńskiej na potęge używa się oregano, tymianek, rozmaryn, majeranek, miętę, kumin i koper włoski. Te dwa ostatnie stosuje się na dolegliwości jelitowe. Na lokalnych targach znajdziecie zapakowane mieszanki ziół, które wzbogacą Wasze potrawy lub pozwolą zaparzyć ziołową herbatkę.
Sery na Krecie są bardzo popularne i wytwarzane są z mleka koziego i owczego. Mają one kremową i delikatną konsystencje. Do wyboru są feta, graviera i anthotiro.
Raki jest najpopularniejszym destylowanym alkoholem z resztek winogron lub innych owoców. Raki jest popularnym napojem alkoholowym w całej Grecji, ale to na Krecie ma szczególnie ważne miejsce w kulturze i tradycji. Ostatecznie destylat jest rozcieńczany wodą do poziomu alkoholu odpowiedniego do picia, który wynosi zazwyczaj od 40 do 65%. Nabiera on wtedy mlecznego koloru. Konsumuje się go zazwyczaj w małych szklaneczkach, które podaje się zimne, często z dodatkiem lodu lub wody. Jest często podawany jako aperitif, a także towarzyszy posiłkom, szczególnie do dań mięsnych. Raki kreteński jest uważane za ważną część kultury i tradycji Krety i stanowi nieodłączny element lokalnej kuchni i stylu życia.
Klimat śródziemnomorski i urozmaicona topografia zapewniają warunki do uprawy wielu różnych gatunków owoców. Cytrusy – pomarańcze, mandarynki, cytryny i grejpfruty są bardzo popularne na Krecie, a ich uprawa jest szeroko rozpowszechniona w regionie. Również figi są bardzo popularne i goszczą na stołach. Na wyspie rosną soczyste granaty, melony, kiwi, winogrona oraz avocado. Musicie ich spróbować!
