Tego lata przeprowadzili badania polegające na zebraniu osadów morskich i lądowych, wód oceanicznych, lądowych i lodowcowych oraz rdzeni lodowych, aby określić zawartość i ścieżki migracji metali ciężkich do fiordu.

Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki „ma odpowiedzieć na pytanie, czy są to metale naturalnego pochodzenia, wypłukane ze skał Arktyki – czy są to zanieczyszczenia, które pojawiły się tam w wyniku cyrkulacji atmosferycznej i opadów deszczu. Na razie nie wiadomo, który scenariusz jest bardziej prawdopodobny – mówi dr Dariusz Ignatiuk z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Według naukowca pierwszych wyników można się spodziewać w pierwszym kwartale przyszłego roku.

Wyprawa Instytutu Nauk o Ziemi i Centrum Badań Polarnych: dr Małgorzata Błaszczyk, dr Dariusz Ignatiuk i dr Michał Laska zakończyła niedawno blisko 3 tygodnie pracy w rejonie Ziemi Wedla Jarlsberga i Ziemi Torella.

Członkowie ekspedycji Uniwersytetu Śląskiego pod kierunkiem dr Ignatiuka wiercili rdzenie lodowe na lodowcach Storbreen i Flatbreen oraz pobierali próbki wody ablacyjnej z cieków supraglacjalnych, jezior i szczelin polodowcowych, a także wykonywali kontrolę techniczną systemu monitorowania równowagi lodowców i automatycznych stacji meteorologicznych. Przygotowali też infrastrukturę pomiarową na noc polarną.

Kolejnym etapem ekspedycji kierowanej przez dr Ignatiuka były prace glacjologiczne na lodowcach Hansbreen i Werendskoldbreen, na których Uniwersytet Śląski prowadzi badania od dziesięcioleci.

COVID-19 poważnie wpłynął na długoterminowy monitoring meteorologiczny w Hansbreen. Podczas tegorocznej wyprawy rozpoczęto proces odbudowy infrastruktury sprzed pandemii, poczynając od uruchomienia nowej automatycznej stacji meteorologicznej na terminalu Hansbreen. Stacja będzie wykorzystywana w najbliższych latach również przez doktorantów Międzynarodowej Środowiskowej Szkoły Doktorskiej przy Centrum Badań Polarnych.

Podobne prace i monitoring bilansu masy lodowca w ramach World Glacier Monitoring System przeprowadzono na lodowcu Werenskindbreen.

Ostatni etap badań, koordynowany przez dr Małgorzatę Błaszczyk, obejmował pomiary geodezyjne, które uzupełniały jej projekty współfinansowane przez Europejską Agencję Kosmiczną.

Wyprawa została wsparta finansowo i zrealizowana w ramach programu Uniwersytetu Śląskiego „Inicjatywa Doskonałości Badawczej – Widoczność Ośrodków Badawczych” (2021-2022) dla Centrum Badań Polarnych oraz ze środków rezerwowych Dyrektora Instytutu Nauk o Ziemi.

Badania stanowiły rekonesans terenowy do przygotowania przyszłorocznych międzynarodowych warsztatów terenowych, realizowanych w ramach projektu „Interdyscyplinarne Studia Polarne (IPS-2023) Modular Meeting: Arctic Amplification-Glaciers-Environment” – grant Ministerstwa Edukacji i Nauki” Doskonała nauka”. Prace terenowe prowadzono z wykorzystaniem infrastruktury Polskiej Stacji Polarnej im. Stanisława Siedleckiego w Hornsundzie oraz Stacji Polarnej im. Stanisława Baranowskiego Spitsbergen.